Պերեստրոյկան նոր էր սկսվել, դեռ ամեն ինչ թափած էր չորս կողմը, վերցրու, վաճառի, փող աշխատի: Եվ ամեն ոք իր պատկերացումների համաձան փող էր աշխատում, խոսքս նրանց մասին չէ, որ շատ լավ պատկերացնում էին ինչպես կարելի է երկրի հարստությունը սեփականացնել, այլ այն հասարակ մարդկանց, որոնք ստացել էին հնարավորություն գործարանից ինչ որ բան գողանալ ու, վաճառելու փոխարեն, շուրջ բոլորը թափված պիտանի բաները վաճառել ու չնչին աշխատավարձից բացի որոշ գումար վաստակել: Սերգեն ու Սաշան հենց այդ խավի ներկայացուցիչներն էին: Երեքով մի փոքրիկ սեղանի շուրջ գարեջուր էինք խմում, ես, Սաշան ու Սերգեն: Սաշան տխուր էր, իսկ Սերգեն ինչպես միշտ իր դուրս ցցված փորը լավ հարմարեցրել էր, հենելով սեղանի եզրին ու խոսում էր, իրեն հատուկ կտրուկ հայացքներ նետելով այս ու այն կողմ: Ես հարցրեցի, -Սաշա, ինչու՞ ես տխուր: Սաշան, որպեսզի հարցս անպատասխան չթողնի ասաց, - եսիմ: Ու վերցրեց գարեջրի բաժակը, բայց նրա փոխարեն սկսեց հռհռալով խոսել Սերգեն: Սերգեն գործունյա մարդուն հատուկ պահվածքով, ինքնավստահ ու զսպված անհանգստությամբ, ձեռքերը գրպանում, գլուխը կտրուկ դես ու դեն դարձնելով, կանգնած սպասում էր: Շուտով մոտեցավ Սաշան ու Սերգեն նախքան բարևելը հարցրեց. - Հը, ի՞նչ կա, օղու ճարը կտեսնե՞նք: - Չգիտեմ, էդ ստերվան ինձ էլ չի կերակրում, ասում է մի շաբաթից աշխատանքի չնդունվեցի՛ր դուրս կանեմ, տանը նույիսկ մի կտոր հաց չկա: - Հարց չէ՛, ես մի լավ պղնձի կտորի տեղ եմ ճարել, կվաճառենք օղի էլ կգնենք, հաց էլ: Սաշան կասկածամիտ նայեց Սերգեին, նա իր ընկերոջը լավ էր ճանաչում, անմիջապես զգաց, որ Սերգեն ձեռնարկել է հերթական մի ապուշ ավանտյուրա: Սաշան հարցրեց. - Ի՞նչ պղինձ, որտե՞ղ: - Քո գործը չէ, գնացինք: - Ու գնացին: Նառվա քաղաքը նավամատույց չունի, բայց քանի որ ծովի ափին է, ափի մոտ, որտեղ ջուրը բավականին խորն է, կանգնած են փոքրիկ նավակներ, նրանց մեջ կան այնպիսիները իրենց չափսերով, որ ավելի շուտ նավեր են քան՝ նավակներ: Սերգեն ու Սաշան մոտեցան այդպիսի մի նավի, որի վրա դեռ սովետի տարինրեից ինչ որ ամպագոռգոռ անուն էր գրած, բայց արդեն անընթեռնելի, ներկը արդեն թափվել էր ու միայն կարելի էր նկատել, որ նավի անունը գրաված էր հսկայական տառերով: Տղաները կանգնեցին ափին ու Սաշան հարցրեց. - Հը՛ ու՞ր է պղինձը: - Նավի մեջ է, երեկ եմ ստուգել, մի հատ մեծ պղնձից խողովակ է, բայց լավ ամուր է, պիտի մի կերպ պոկենք: Դե լավ, մտածելու ժամանակը չէ, գնացինք: - Ու տղաները բարձրացան նավ: Պարզվեց, որ խողովակը սկսվում է նավի շարջիչից և վերջանում է արդեն ջրի մեջ, ամենայն հավանականությամբ, դա նավի շարժիչի հովացման սիստեմի խողովակն էր: Սերգեն իր հաղթանդամ մարմինը, անմնացորդ, ներդրեց պղնձի բիզնեսի մեջ ու երբ խողովակը պոկեցին, ջուրը մեծ ճնշմամբ սկսեց ցայթել դեպի նավ: Տղաները վերցրին խողովակը ու դուրս փախան, նույնիսկ հետ չնայեցին թե նավի հետ ինչ է կատարվում, իսկ նավը դանդաղ սուզվում էր: Միայն, երբ արդեն բավականին հեռացել էին ափից, Սերգեն հետ շրջվեց երբ նավը արդեն սուզվել էր ջրի տակ ու շատ հանգիստ ասեց Սաշային: - Չքացա՛վ: - Պղինձը վաճառվեց ճիշտ մի լիտր օղու գնով, ոչ մի կոպեկ ավել, որ շատ տխուր էր Սաշայի համար, Սաշան սոված էր: Երբ Սերգեն մի լիտրանոց օղու շիշը թևի տակ դուր եկավ խանութից, Սաշան հարցրեց: - Բա մի կտոր ծամելու բան չպիտի՞ ճարենք: - Սերգեն վստահորեն պատասխանեց. - Հարց չէ, գնացինք: - Ու՞ր: - Ձեր տւուն: - Գժվել ե՞ս, մեր տանը արդեն մկներն են գործադուլ հայտարարել, սոված են, մեր տուն գնանք ի՞նչ ուտենք, արի գնանք ձեր տուն: - Մեր տուն ո՞նց գնանք, Նատաշան տանն է, տանը մի տարեկան երեխա, համ էլ դու կարծում ես Նատաշան ինձ գովու՞մ է, որ անգործ եմ, ձեր տանը գոնե մարդ չկա, ես գիտեմ ինչ կանենք, գմնացի՜նք: - Ու գնացին: Տանը իրոք ուտելու ոչինչ չկար, բայց Սերգեն նույնիսկ այդ մասին չէր էլ անհանգստանում, նա գիտեր ի՛նչ են ուտելու: Սերգեն մի լիտրանոց օղու շիշը հաղթական կերպով դրեց սեղանին ու դիմեց Սաշաին: - Լսի, տանը բրինձ կամ նման զիբիլ կա:՞ - Հա, հրեն պահարանում լիքը նման քաք ու թեք է: - Որեմն տես ինչ ենք անում: Հիմա պատուհանը կբացենք, էս բրինձը կլցնենք պատուհանի գոգը, շաղ կտանք սենյակի մեջտեղը ու աղունիկները ուտելո՜վ կմտնեն ներս, դու կվազես ու պատուհանը կփակես, օղին աղունիկների խորովածով ենք խմելու: Արդպես էլ արեցին, ամեն ինչ ընթանում էր ըստ պլանի, մինչև պատուհանը փակելը: Երբ Սաշան փակեց պատուհանը, մոտ քսան աղունիկ միանգամից վեր սլացան ու ըսկսեցին անհույս խփվել սենյակի պատերին, սենյակի մեջ մի բմբուլի ամպ բարձրացավ, աղունիկները մեկը մեկի հետևից վար էին գլորում ամեն ինչ, ինչ կարող էր վար ընկնել: Մի աղունիկ կարծես դիտմամբ խցկվեց պահարանի դարակը ու մի ակնթարթում դուրս թափեց այնտեղից բոլոր ճենապակյա բաժակները, լյուստրան չդիմացավ աղունիկների ծանրության տակ ու շրմփաց գետին ու անձրևի նման սենյակի մեջ տեղում էր թռչնածեռտը: Տղաները, այնուամենայնի,վ բոլորին բռնեցին ու խցկեցին մի արկղի մեջ, հետո սկսեցին գլուխներից թափ տալ բմբուլները, որ ձյան նման դեռ իջնում էր տնով մեկ: Սաշան այնպիսի ազարտի մեջ էր, որ նույնիսկ չէր մտածում ինչպիսի մի դատավճիռ պիտի ներկայացներ իրեն այդ ամենի համար Նատաշան, կարևորը դա չէր, գործը պետք էր հասցնել ավարտին: Հարկավոր էր աղունիկներին մորթել, ո՞վ պիտի մորթի: Կարճ վիճաբանությունից հետո, Սերգեն համաձայնվեց, որ դա իր գործն է: Ինչպե՞ս մորթել, ա՛յս էր խնդիրը: Սերգեն հնարը գտավ: - Ուրեմն լսի, Սաշա, վաննան ջուր լից, ես աղունիկների վզերը կպոկեմ, կնետեմ բաղինք, վաննայի մեջ, ու դուռը կփակեմ, կթփրտան կհանգստանան ու մենք մեր գործը կսկսենք: Սաշային պլանը դուր եկավ, գոնե նա այդ զզվելի տեսարանից համեմատաբար հեռու էր լինելու: Սերգեն աղունիկների վզերը պոկում ու շպրտում էր բաղնիք, չէր էլ նայում, թե ուր են ընկնում: Երբ պոկեց վերջին աղունիկի վիզը, մի քանի րոպե սպասեցին ու բացեցին բաղնիքի դուռը: Ամբողջ բաղնիքը, պատերը, հատակը, նույնիսկ առաստաղը գրեթե կարմիր գույնի էր, բմբլախառը կարմիր: Բաղնիքը կորած էր արյան մեջ: Սաշայի դեմքին աշխարհի ամենաանտարբեր հայացքն էր, ավելի վատը կատարվել էլ չէր կարող: Նա միայն հիշեց, որ Նատաշան շուտով գալու է: Սերգեն շտապ կարգով բակում մի քանի փայտյա արկղ կոտրատեց ու խարույկ վառեց, որ աղունիկները խորովի: Նա շտապում էր, ու դեռ կրակը նոր էր սկսել հանդարտվել, նա շամփուրների վրա շարած աղունիկները դրեց կրակին: Սերգեն խորոված անել գիտեր, գիտեր, որ պետք է սպասել, որ կրակը հանգի ու խորովածը անել ածուխների վրա, բայց նա խորոված չէր անում, այլ ծամելու բան, օղին խմելու համար: Արդյունքում ստացվեց ածուխների կույտ՝ շամփուրների վրա շարած: Եվ քանի որ նա ջանք էր թափել, այդ շամփուրները, ածուխի կույտերով հանդերձ, տարավ ներս, գոնե Սաշային մի ծամելու բան ցույց տալու համար: Նրանք երկուսն էլ տխուր նայեցին շամփուրներին, Սերգեն երկրորդ անգամ նայեց ու անխոս տարավ գցեց աղպարկղը: Ավարտելով իր պատմությունը, Սերգեն անսպասելի լրջացավ, նույնիսկ տխրեց ու աչքերի տակով նայեց հարևան սեղանին նստած մեկին, որի հաք ու կապից երևում էր, որ հարուստ է և որ մատի վրա ֆռացնում էր BMV մակնիշի մեքենայի բանալին ինչ որ փայլուն զարդի հետ: Ես ասեցի.. - Սերգե, դու գիտե՞ս, որ այդ նավը դու նրա համար ես խորտակել. - Այսի՞նքն: - Այսի՛նքն նա հիմա կգնա ուր որ պետք է, ու էդ նավը կոպեկներով կգնի, էն պղնձյա խողովակը իր տեղը կդնի ու նավը մեծ գնով կվաճառի: Իմիջիայլոց, եթե նա իմանա, որ նավը դու ես խորտակել, քեզ աշխատանքի կնդունի, որպես նավ խորտակող մասնագետ, այժմյան բիզնեսի մեջ կա այդպիսի մասնագիտական օղակ: Սերգեն վիրավորվեց ու ես թեման փոխեցի, անիմաստ էր: Ու սկսեցի փնտրել որևէ խոսք, որ կփարատեր Սերգեի վիրավորված սիրտը ու հիշեցի Թումանյանին, փնտրում էի մի բան, որ ոգևորեմ իմ սեղանակցին, որ չտխրի ու հետո հիշեցի Խայամին, գինին գովերգող Խայամին և արդյունքում ասեցի. Սերգե ջան բացի օղուց, ամեն ինչ փչանում է, օղին է անմահ, ո՛չ թե գործը:
